Cơ Duyên Vân Cư Đạo Ưng

Sư họ Vương, xuất thân ở huyện Ngọc Điền, Kế Môn, U Châu tỉnh Hà Bắc, Trung Quốc. Từ lúc nhỏ sư vốn đã thông minh lanh lợi. Năm 25 tuổi sư đến thọ Cụ Túc giới tại Diên Thọ Tự (延壽寺) ở Phạm Dương, U Châu. Thầy bản sư kêu sư tập thiền tiểu thừa, sư than rằng: Đại trượng phu đâu thể để luật nghi trói buộc?.

Sau đó, sư đến yết kiến với Thiền Sư Thúy Vi Vô Học ở Thúy Vi Tự (翠微寺), núi Chung Nam Sơn và tham học tại pháp hội này 3 năm.

Sư nghe vị tăng từ xa đến khen ngợi pháp tịch nơi Thiền sư Động Sơn Lương Giới rất hưng thịnh, bèn đến tham vấn Thiền Sư Động Sơn Lương Giới. Động Sơn thấy sư đến nên hỏi: Xà-lê tên gì? Sư đáp: Đạo Ưng. Động Sơn hỏi: Hướng thượng nói đi! Sư nói: Nếu hướng thượng mà nói thì đã không tên Đạo Ưng. Động Sơn nói: Cùng với ta hồi ở Vân Nham đối đáp chẳng khác chút nào. Về sau, sư hỏi: Thế nào là chỉ ý của Tổ sư từ Tây lại? Động Sơn nói: Xà-lê nếu sau này làm trụ trì[1], bỗng có người hỏi xà-lê câu đó thì đối đáp thế nào? Sư nói: Đạo Ưng tội lỗi.

Sau đó sư kết am ở Tam Phong chuyên tâm tu tập và cảm ứng được điềm lành, có thiên thần hiện đến cúng dàng. Thiền Sư Động Sơn sau đó biết chuyện đã khiến trách sư còn hãy chấp kiến giải, từ đó sư ẩn thân chuyên tâm tu tập, diệt trừ sạch phiền não, tâm tịch diệt, thiên thần ba ngày đến cúng dàng không thấy sư nữa nên thôi:

Sư cất thảo am nơi Tam Phong, trải qua tuần nhật không xuống trai đường. Động Sơn thấy lạ hỏi:

- Mấy ngày nay sao ngươi không đến thọ trai?

Sư thưa:- Mỗi ngày có thiên thần cúng dường.

Động Sơn bảo:

- Ta bảo ngươi là kẻ vẫn còn kiến giải. Ngươi rảnh chiều lại.

Chiều, Sư đến. Động Sơn gọi:- Ưng am chủ!

Sư ứng thanh: Dạ!

Động Sơn bảo:- Chẳng nghĩ thiện chẳng nghĩ ác là cái gì?

Sư trở về am ngồi yên lặng lẽ, thiên thần tìm mãi không thấy, trải ba ngày như thế mới thôi cúng dường.

(Trích trong Thiền Sư Trung Hoa (I,II,III), Hòa Thượng Thích Thanh Từ soạn dịch)

Sau đó, sư kiến tính và được Động Sơn ấn khả, trong Pháp hội Động Sơn, sư mỗi khi hỏi đáp đều không ngại, Động Sơn thầm tự chấp nhận và khen ngợi: "Về sau, gã này nghìn, vạn người không thể sánh". Một hôm Thiền Sư Động Sơn hỏi: Kẻ đại xiển đề[2] phạm năm tội cực ác, hiếu dưỡng ở đâu? Sư thưa:Đó mới gọi là hiếu dưỡng chứ! Từ đó, Động Sơn vui vẻ cử sư làm chức thủ chúng.

Trên bước đường hoằng pháp, đầu tiên sư trụ ở tại Tam Phong, sau đó đến núi Vân Cư[3] ở Hồng Châu, Tỉnh Giang Tây và bắt đầu xiển dương Phật Pháp suốt 30 năm.

Sư xiển dương Tào Động Tông mạnh mẽ đạo phong trùm khắp thiên hạ, chúng đệ tử thường có 1500 người tham học. Chung Vương ở Nam Xương nguyện đời đời tôn sư làm thầy.

Đời Đường niên hiệu Thiên Phục năm đầu (902) mùa Thu, Sư có chút ít bệnh, đến ngày hai mươi tám tháng chạp, vì chúng nói pháp lần cuối. Sau đó, Sư từ biệt chúng, chúng đệ tử đều thương tiếc. Lưu lại đến ngày mùng ba tháng 1 năm sau, Sư hỏi thị giả: Hôm nay ngày mấy? Thị giả thưa: mùng ba. Sư bảo: ba mươi năm sau, chỉ nói là cái ấy! Sư ngồi ngay thẳng từ biệt chúng rồi thị tịch. Vua ban thụy hiệul là Hoằng Giác Thiền Sư, tháp tên là Viên Tịch.